Phân tích nguyên tố trong hoá học hữu cơ

[saovang]

I. Phân tích định tính: là quá trình xác định thành phần các nguyên tố hóa học chứa trong một chất, bằng cách chuyển các nguyên tố thành các chất vô cơ rồi dùng phản ứng đặc trưng để nhận biết.
1. Xác định H và C:
Oxi hóa hoàn toàn chất hữu cơ A bằng cách nung với CuO để chuyển C thành và H thành . Dẫn hỗn hợp sản phẩm lần lượt qua:
a) khan (màu trắng) khi hút nước sẽ trở thành tinh thể ngậm nước (màu xanh lam). Điều đó chứng tỏ A có H
b) (hoặc ) nếu hóa đục thì chứng tỏ A có C.
2. Xác định N:
a) Phương pháp xianua:
Nung nóng A với Na tạo PU:
Cho NaCN vào nước rồi cho dung dịch . Phản ứng tạo dung dịch màu vàng:


Axit hóa dung dịch trên rồi thêm vài giọt sẽ thấy kết tủa xanh Prusse (còn gọi là xanh phổ - màu mực). Điều đó chứng tỏ trong thành phần của A có N:

b) Các phương pháp khác:
- Đun nóng A với đặc rồi với NaOH đặc, nếu có khí mùi khai thoát ra thì A có chứa N.
- Đốt nóng A trong không khí, nếu A có N thì sẽ có mùi khét (như tóc, móng cháy).
3. Xác định O:
Hiện nay vẫn chưa tìm ra phương pháp định lượng trực tiếp mà chỉ định lượng gián tiếp. Nếu khối lượng của A lớn hơn tổng khối lượng của các nguyên tố khác thì A còn có O.
Ngoài ra, bạn còn có thể vận dụng các phương pháp nhận biết để nhận ra một số nguyên tố khác. Chi tiết về vấn đề này bạn có thể tìm đọc trong ebook Phương pháp nhận biết chất có trong thư viện của diễn đàn. Link: http://lop11b3.summerhost.info/showthread.php?t=187

II. Phân tích định lượng nguyên tố: quá trình xác định khối lượng mỗi nguyên tố hóa học chứa trong mẫu phân tích bằng cách chuyển chúng về các chất vô cơ rồi tiến hành định lượng, từ đó suy ra khối lượng mỗi nguyên tố trong A.
1. Định lượng C và H:
Oxi hóa hoàn toàn A bằng cách nung A với CuO để chuyển C thành , H thành . Dẫn hỗn hợp sản phẩm lần lượt qua:
- Bình 1 chứa 1 trong các chất hút nước mạnh như: đặc, khan, hoặc , ...
Độ tăng khối lượng bình chính là khối lượng của . Từ đó suy ra: .
*Chú ý: Nếu phân tích sản phẩm có HCl thì cần định lượng HCl để tính chính xác khối lượng H.
- Bình 2 chứa bazo hoặc oxit bazo để hấp thụ . Độ tăng khối lượng của bình chính là khối lượng . Từ đó suy ra:
*Chú ý:Nếu phân tích sản phẩm có cả CO thì cần định lượng CO để tính chính xác khối lượng C.
2. Định lượng N:
a) Phương pháp Đuyma: Chuyển N trong A thành rồi đo thể tích . Loại các khí do các nguyên tố khác tạo ra ta còn lại
*Chú ý: Tính áp suất khí N_2 trong ống nghiệm úp trên chậu nước.
. Trong đó:
: Áp suất khí quyển.
: Áp suất hơi nước bão hòa.
h: Độ chênh lệch mực nước (mm).
b) Phương pháp Kjeldahl (Kiên-đan): Chuyển N trong A thành rồi đinh lượng . Dùng để chuyển thành và dùng kiềm để thu lấy .
3. Định lượng O:
Khối lượng O = Khối lượng A - tổng khối lượng các nguyên tố khác.

Các chất hấp thụ thường dùng:
- : dung dịch kiềm và kiềm thổ.
- CO: Dung dịch

- HCl: dung dịch
- dư: Phốt pho
- : Rất khó
- : đặc và các axit khác.

[lopads1994]

Ngoài cách định lựong oxi như trên thì vẫn còn cách khác để xác định phần trăm khối lượng cũa oxi trong những trường hợp cần thiết.
Hợp chất hữu cơ (chứa O) ---> CO --I2O5--> I2 --Na2S2O3--> Na2S4O6
PTPU: 5CO + I2O5 ---> I2 + 5CO2
I2 + 2Na2S2O3 ---> Na2S2O4 + 2NAI
Từ VNa2S2O3,CM đã dùng có thể tính được lượng I2
Từ đó ---> lượng CO và %mO2

[saovang]

tôi đưa ra những phương pháp để bạn dễ dàng phân tích nguyên tố trong hoá học hữu cơ. Mình mong bạn sẽ vận dụng những phương pháp này thật tốt nhé!